Verbaasd las ik gisteren het advies van de EMA over het AstraZeneca-vaccin. Waarom werd hier geen specifieke aandacht aan risicogroepen besteed? Het inspireerde met tot het schrijven van het volgende artikel op donderdag 8 april.
Advies EMA benadeelt vrouwen?
Het risico van het AstraZeneca-vaccin op trombose- en bloedplaatjescomplicaties is volgens het EMA minder dan 1 op de 100.000. Dit getal is berekend door het totaal aantal gemelde ernstige complicaties van 222 te delen op 34 miljoen gevaccineerden (stand per 4 april). In het persbericht van gisteren is onduidelijk wat de risico’s zijn per sekse.
We hebben gelezen dat de complicaties met name plaatsvinden bij vrouwen tussen de 25 en 65 jaar. In Nederland zijn 400.000 mensen met AstraZeneca ingeënt. Er waren 5 vrouwen in die leeftijdscategorie met complicaties, waarvan er 1 overleed. Die 5 op 400.000 is meer dan 1 op de 100.000. Als we ervan uitgaan dat er tussen deze 400.000 mensen ook mannen zaten, is het feitelijke percentage nog hoger.
Het niet duiden van het risico naar sekse door de EMA leidt ertoe dat vrouwen in de risicogroep niet helemaal goed zijn voorgelicht over hun hogere complicatie-risico. En het is ook niet duidelijk of de EMA dit wel of niet aanvaardbaar vindt gezien afgezet tegen de vermeden Covid-19 slachtoffers in dezelfde risicogroep.
Waarom zouden vrouwen dit hogere risico mogen lopen als deze complicaties met een ander vaccin kunnen worden vermeden?
In de discussie wordt het hogere risico voor vrouwen vergoeilijkt met het nog hogere trombose-risico bij pilgebruik door vrouwen. Naast de vele andere negatieve bijwerkingen die de pil kent. Een reden voor veel vrouwen om de pil niet te gebruiken. Medicijnen specifiek voor vrouwen mogen kennelijk hoge risico’s op bijwerkingen bevatten.
Of is hier misschien sprake van verborgen ongelijke behandeling? Zouden deze risico’s ook worden getolereerd als het iets betreft dat specifiek alleen mannen betreft? Neem bijvoorbeeld het ‘martelapparaat’ dat gebruikt wordt bij het tweejaarlijkse borstkanker-bevolkingsonderzoek. Zou dit ook zo zijn ontworpen als mannen dit onderzoek moesten ondergaan?
In het artikel van afgelopen dinsdag in Trouw ‘Hoe vrouwen vergeten werden in het Covid-19-onderzoek’ blijkt dat de meeste vaccin-ontwikkelaars in het oude patroon van genderneutraal of zelfs voornamelijk man-georiënteerd testen zijn teruggevallen. Terwijl het vrouwenlichaam toch echt heel anders is èn functioneert dan een mannenlichaam. Een vrouw is geen ‘kleine man’. Deze regel werd in de vorige eeuw gehanteerd voor het toedienen van medicijnen. In tegendeel we weten inmiddels dat een vrouw het basismodel van de mens is. De mannelijke foetus wordt door het Y-chromosoom in de baarmoeder vermannelijkt tot een andere, iets minder complexe versie van de mens. Daarnaast kent het vrouwenlichaam grote hormonale verschillen in haar levenscyclus waarbij met het testen van vaccins en geneesmiddelen eigenlijk ook rekening zou moeten worden gehouden.
Dus hierbij het verzoek aan het EMA en het RIVM om meer sexe- en leeftijdsspecifiek te adviseren voor het risico van wel of niet vaccineren. En om de ‘hogere risico categorie’ vrouwen de keuze te laten om zich wel of niet met AstraZeneca te laten vaccineren. Of als dit procesmatig te ingewikkeld wordt om deze vrouwen standaard met een veiliger vaccin in te enten.
Tot slot een vraag aan de medische wetenschap, vaccin-ontwikkelaars, EMA en RIVM: is niet tijd om het vrouwenlichaam altijd specifiek te behandelen? En met nog meer liefde?